ముద్దబంతి రేకలు: గొబ్బెమ్మలు

ధనుర్మాసం లో నెలంతా చిట్టి ప్రాయపు, పడుచు ప్రాయపు కన్నె పిల్లలందరూ పాటించే సంప్రదాయం, వేడుక.

ఆవుపేడని చిన్న చిన్న బంతుల్లా చేసి, వాటి పైన ముగ్గు, పసుపు, కుంకుమ, పువ్వులతో అందంగా అలంకరిస్తారు. వాటినే గొబ్బెమ్మలు అంటారు. తల్లి గొబ్బెమ్మ కొంచెం పెద్దదిగా, దాని పక్కనే కొంచెం చిన్నదిగా పిల్ల గొబ్బెమ్మ , మిగతా గొబ్బెమ్మలన్నీ ఒకే సైజులో చేస్తారు. చక్కగా అలంకరించిన ఈ గొబ్బెమ్మలన్నింటినీ నెలగంటు పట్టిన దగ్గరనుంచీ ప్రతిరోజూ వేకువ ఝామునే వేసే ముగ్గులో అందంగా అమర్చుతారు. మధ్యలో తల్లి గొబ్బెమ్మ, పక్కనేపిల్ల గొబ్బెమ్మ, వాటి చుట్టూ మిగతా అన్ని గొబ్బెమ్మలనూ పేర్చుతారు. సంక్రాంతి పండుగ వరకూ రోజూ ఇంటి ముంగిట ముగ్గూ, ఆ ముగ్గులో ముచ్చటైన గొబ్బెమ్మలతో వాకిలి కళకళలాడుతూ ఉంటుంది.

సందె గొబ్బెమ్మ:

ఆడపిల్లలు ఒక్కొక్కరూ ఒక్కోరోజు తమ ఇంట్లో 'సందె గొబ్బెమ్మ' పేరంటం చేస్తారు. సందె గొబ్బెమ్మ పేరంటం సాయంత్రాలు చేస్తారు. సందె గొబ్బెమ్మ పేరంటం చిట్టి పొట్టి ఆడపిల్లలూ, పడుచు కన్నెలతో జరుగుతుంది. ఇంటి వాకిలి ముందు సాయంత్రం చిన్న పీట మీద కృష్ణుడి బొమ్మ లేదా పటం పెట్టి, దాని ముందు తల్లి గొబ్బెమ్మ, పిల్ల గొబ్బెమ్మ, వాటి చుట్టూ నాలుగు గొబ్బెమ్మలు పెట్టి, పసుపు కుంకుమలు పూలతో అర్చించి నైవేద్యం పెడతారు. తరువాత అమ్మాయిలందరూ సరదాగా ఒకరికొకరు చేతులు తడుతూ గొబ్బెమ్మల చుట్టూ తిరుగుతూ గొబ్బి పాటలు పాడుతూ వేడుక చేస్తారు. ఈ వేడుకని గొబ్బి తట్టడం అంటారు.

గొబ్బి పిడకలు:

ప్రతిరోజూ పొద్దున్న పెట్టిన గొబ్బెమ్మలన్నింటినీ సాయంత్రయానికి తీసి గోడకి పిడకలుగా కొడతారు. మాఘ మాసంలో వచ్చే రధసప్తమి కి ఆ గొబ్బి పిడకలన్నీ శుభ్రంగా ఎండిపోయి ఉంటాయి. ఆ పిడకలతో దాలి చేసి దానిమీద సూర్యనారాయణ మూర్తి కి సమర్పించే పరమాన్నం వండుతారు. దాలి మీద వండిన ఆ పాయసం రుచే వేరు!

గొబ్బి పాటలు:

గొబ్బి పాటలు ప్రధానంగా కృష్ణుడి మీదే ఉంటాయి. నాకు కొద్దిగా గుర్తున్నవి నాలుగు పాటలే.

గొబ్బీయళ్ళో గొబ్బీయళ్ళో

దుక్కీ దుక్కీ దున్నారంటా

ఏమి దుక్కీ దున్నారంటా

రాజావారి తోటలో జామ దుక్కీ దున్నారంటా